Το εύδαιμον το ελεύθερον, το δ’ ελεύθερον το εύψυχον. – Ευτυχισμένοι είναι οι ελεύθεροι και ελεύθεροι είναι οι γενναίοι. // // Happy are the free and free are the brave.
SHARE THIS
November 24, 2025
Τα καφενεία στο χωριό κατά τη δεκαετία του 1960.
Τα καφενεία στο χωριό κατά τη δεκαετία του 1960.
09/08/2013
Καφενείο στο χωριό “Αυγή” της Αμαλιάδας κατά τη δεκαετία του 1960. Μάλλον είναι Κυριακή ή κάποια γιορτή και οι κάτοικοι έχουν βάλει τα … καλά τους.
Του Νίκου Τσούλια
Τα καφενεία στο χωριό αποτελούν ίσως τον πιο προβεβλημένο δημόσιο χώρο, έχουν «κατακτήσει» μια έννοια συλλογικού θεσμού, λειτουργούν ως τόποι ολοκλήρωσης της ανθρώπινης επικοινωνίας στο τοπικό επίπεδο, διαμορφώνουν ένα ιδιότυπο όμορφο σκηνικό που δύσκολα μπορείς να το βρεις αλλού.
Βέβαια τα καφενεία βαρύνονται και με πολλές αμαρτίες. Είναι αντροκρατούμενα και ίσως να αποτελούν την πιο κραυγαλέα αδικία εις βάρος των γυναικών και ιδιαίτερα των γυναικών των παλιότερων καιρών που η ζωή τους ήταν ζωή απόλυτα συνυφασμένη με τη δουλειά, δουλειά στα χωράφια, δουλειά στο σπίτι και ως ξεκούραση λογιζόταν μόνο η μικρή περίοδος του ύπνου. Επίσης τα καφενεία (κυρίως πράσινα και γαλάζια) αποτέλεσαν για πάρα πολλά χρόνια άντρα κομματοκρατικής μονομέρειας και έκφρασης στείρας πολιτικής αντιπαράθεσης. Λειτούργησαν ακόμα σε μερικές περιπτώσεις και ως χώροι εξαθλίωσης ανθρώπων και απώλειας περιουσιών, αφού η χαρτοπαιξία λάμβανε διαστάσεις ψυχοπαθολογικής μανίας. Και βέβαια το όλο σκηνικό του καφενείου ήταν πάντα πνιγμένο στην κάπνα υπονομεύοντας την υγεία χιλιάδων και χιλιάδων ανθρώπων.
Αλλά τα αρνητικά σημεία δεν μπορούν να ισοσκελίσουν τις θετικές επιδράσεις που είχαν και έχουν – έστω σε μικρότερο βαθμό σήμερα – τα καφενεία ανά την Ελλάδα. Οι χωρικοί των παλιότερων χρόνων, των χρόνων της φτώχειας και της σκληρής αγροτικής δουλειάς περίμεναν πώς και πώς να τελειώσει η μέρα τους στα χωράφια για να βαδίσουν προς τα καφενεία για να μάθουν τα νέα για την πολιτική ζωή, να πληροφορηθούν για όλους και για όλα τα ζητήματα του χωριού, για να παίξουν την κολιτσίνα τους και κυρίως τη δηλωτή και την πρέφα, για να πιουν το ούζο ή το τσίπουρο και να κουβεντιάσουν για τις δουλειές τους, για τις σοδειές τους, για τις δυσκολίες τους, για τα παιδιά τους, γι’ αυτούς που έχουν πάρει τους δρόμους της μικρής ή της μεγάλης ξενιτιάς μεταναστεύοντας είτε στην Αθήνα και στη Θεσσαλονίκη είτε στη Γερμανία, στην Αμερική και στην Αυστραλία.
Εδώ θα γίνουν τα μεγάλα γεγονότα του χωριού με τους πολιτευτές, με τους προέδρους και με τους δημάρχους. Εδώ θα κερνάνε οι εορτάζοντες και θα γίνεται το σχετικό ξεφάντωμα σε αυτοσχέδια φτωχά γλέντια με καμιά κονσέρβα, σαρδέλα και ντομάτα και μπόλικο κρασί και με ακόμα πιο μπόλικη χαρά. Εδώ θα στηθούν γλέντια εκ των ενόντων από ένα απλό ξεκίνημα ενός δημοτικού τραγουδιού. Εδώ θα γίνονται τα πειράγματα άλλοτε καλοπροαίρετα και άλλοτε κακοπροαίρετα οδηγώντας ή σε γενική ευθυμία ή σε άσχημες παρεξηγήσεις. Εδώ θα έβρισκες όποιον συγχωριανό σου ήθελες τις βραδινές ώρες, αργότερα – στα χρόνια της ευμάρειας και του καταναλωτισμού – και τις απογευματινές ώρες, μερικούς δε ακόμα και τις πρωινές ώρες!
Στα χωριά συνήθως δεν άφηναν τα παιδιά να συχνάζουν είτε γιατί ήταν το γενικότερο παιδαγωγικό κλίμα της εποχής και πάντα υπήρχε το άγρυπνο μάτι του δασκάλου είτε γιατί οι γονείς δεν ήθελαν τα παιδιά να ακούνε τις άσχημες κουβέντες και τις βλαστήμιες που εκτοξεύονταν από αρρωστημένους χαρτοπαίκτες και από αυτούς που έκαναν άσχημο μεθύσι. Τα παιδιά αν έμπαιναν για κάποιο λόγο στο καφενείο, έπρεπε να αποχωρήσουν το ταχύτερο δυνατό γιατί οι άγριες μάλλον παρατηρήσεις θα έπεφταν σύννεφο από χίλιες δυο μεριές.
Στα μικρά χωριά των ορεινών κυρίως περιοχών τα καφενεία είχαν και έναν μικτό ρόλο, ήταν και καφενεία και μπακάλικα ταυτόχρονα. Εδώ μπορούσες να συναντήσεις μόνο ένα καφενείο με τη σόμπα το χειμώνα να μαζεύει τριγύρω της τους πιο γεροντότερους και τις ιστορίες τους να συναγωνίζονται την κάπνα που έβγαινε από παντού και με τα τραπεζάκια (τα τρίποδα λόγω του μάλλον μη επίπεδου εδάφους τσίγκινα ή τα αυτοσχέδια με αδελφωμένες σανίδες) έξω στην αυλή για να αγναντεύουν καμιά βουνοκορφή ή για να ονειρεύονται πιο ελεύθερα το μικρό βιος τους.
Τα καφενεία στα νησιά μας έχουν και αυτά το δικό τους χρώμα, το μπλε χρώμα σε πόρτες και παράθυρα, το γραφικό χρώμα της εικόνας των γερόντων με τη μουστάκα βαριά – βαριά και με τη μαγκούρα πάντα στο χέρι να αγναντεύουν οι γερόντοι τη θάλασσα και να γαληνεύει το ταλαιπωρημένο από τα βάσανα της ζωής βλέμμα τους. Οι φωτογραφίες αυτών των καφενείων θα ταξιδεύουν σε χώρες και χώρες διάφορες, με ή χωρίς τουρίστες και τουρίστριες στο κάδρο τους και θα κοσμούν τα μεγάλα κρεμαστά ημερολόγια πριν χρόνια πολλά βγουν τα γυμνά κορμιά της πλαστικοποιημένης ομορφιάς των μοντέλων και διώξουν τις εικόνες των καφενείων από τα ημερολόγια.
Τα καφενεία αποτέλεσαν – και αποτελούν σε μικρότερο βαθμό σήμερα – σημεία κοινωνικοποίησης των νέων. Δημιούργησαν το καταλληλότερο σκηνικό για τις πολιτικές συζητήσεις, παρά το γεγονός ότι ευδοκίμησαν ακόμα και οι σκληρές αντιπαραθέσεις ειδικά σε περιόδους έντονης κομματοκρατίας, όπου βέβαια έβαλαν και ταμπέλες του «άλφα» ή του «βήτα» κόμματος με αποτέλεσμα να μοιράζονται τα χωριά στη μέση με τον πιο στείρο τρόπο. Αλλά η παρακμή των καφενείων ήλθε με την ερήμωση των χωριών, κυρίως με το φευγιό των νέων αλλά και με την είσοδο της τηλεόρασης που διαμορφώνοντας η ίδια την ιδέα της «μεγάλης εστίας» ανέτρεψε την παραδοσιακή και μάλλον κυκλοτερή κατανομή καρεκλών, τραπεζιών και βλεμμάτων σε μονομερή κατεύθυνση των πάντων προς την εικονική – για τα μέτρα του χωριού – πραγματικότητα.
Σήμερα τα καφενεία αναμετρώνται με το παρελθόν τους, ζουν με τις αφηγήσεις των τοίχων τους και των ρημαγμένων και πάντα φτωχικών επίπλων τους. Σήμερα συναντιούνται εκεί και οι λιγοστοί παππούδες και οι εξ ίσου λιγοστές γιαγιάδες. Η μοναξιά συνέτριψε τις προκαταλήψεις περί «καφενείων – αντρικών άντρων». Σήμερα τα καφενεία είναι απομεινάρια μιας άλλης εποχής, της εποχής της ελεγχόμενης φτώχειας και της ολιγάρκειας, της εποχής της σκληρής δουλειάς αλλά και της αγάπης για τη δουλειά, της εποχής όπου η πρόοδος ήταν φανερή και είχε νόημα και αξία.
Από χωριό της ορεινής Αρκαδίας
πηγή:
https://anthologio.wordpress.com/2013/08/09/%CE%AF-%CF%8C-24/
Wonders of Greece | The Most Amazing Places in Greece | Travel Documentary 4K
Wonders of Greece | The Most Amazing Places in Greece | Travel
Documentary 4K
November 23, 2025
💥💥💥💥💥 Μίμης Δομάζος: Αφιέρωμα στον "Στρατηγό" του ελληνικού ποδοσφαίρου
November 22, 2025
💥💥💥💥💥 A Heartwarming Movie! Unforgettable Emotional Drama | A Dog of Flanders 🎬 Full HD
A Heartwarming Movie! Unforgettable Emotional Drama |
A Dog of Flanders 🎬 Full HD
November 21, 2025
💥💥💥💥💥 The Boy They Saved – The Man Who Changed Their Lives | Full Drama Movie in English
The Boy They Saved – The Man Who Changed Their Lives | Full
Drama Movie in English
November 14, 2025
Violent End of Nazis who Massacred 280 Greeks: Hard to Watch
POPULAR POSTS OF ALL TIME
-
World Economic Forum Suggests There Are “rational” Reasons to Microchip Your Child By Didi Rankovic The latest highly controversial techn...
-
Sudden Dead Doctor Syndrome: 'Unknown' Causes Overtakes Cancer and Heart Disease as the Leading Cause of Death Published August 2...
-
Australian Government Department of Health has no record of a “COVID-19 virus” isolated/purified from any human on the planet A colleague ...
-
The Unvaccinated Will Be Vindicated: A 100K Thank You to the Citizen Heroes of Our Time Published August 16, 2022 video https://rumble.com...
-
Twitter whistleblower Peiter Zatko claims 90% of Twitter users are bots, fake accounts ‘Military grade psy-op’: Twitter whistleblower vind...
-
This methane-catching face mask for cows is being trialled by one of the UK's largest meat producers Prince Charles backs face masks f...
-
EU: They are preparing new lockdowns and its limitation circulation of citizens with excuse the climate change! The coronavirus was j...
-
Shutterstock Canadian doctor sounds alarm over 13 ‘sudden’ deaths among physicians since COVID jab rollout 'Remember, these are YOUNG,...
-
See how she says she became a female photographer after the vaccine: "WHY did they do this to us???"! The image is shocking N...
-
Justin Trudeau, Fergus, Guilbeault get BRUTALLY HECKLED Outside Parliament source: Moose on the Loose 60.9K subscribers • 10 Oct 2024 dios...
Blog Archive
- ▼ 2025 (478)
- ► 2024 (809)
- ► 2023 (2345)
Το εύδαιμον το ελεύθερον, το δ’ ελεύθερον το εύψυχον. – Ευτυχισμένοι είναι οι ελεύθεροι και ελεύθεροι είναι οι γενναίοι. // // Happy are the free and free are the brave.